معماری شبکه دو نوع است ، شبکه های که مبتنی بر سرویس دهنده یا Server Basedهستند و شبکه های مبتنی بر نظیر به نظیر یا Peer-to-Peerهستند.
شبکه مبتنی بر نظیر به نظیر: شبکه های مبتنی بر Peer-to-peer به معماری از شبکه اشاره دارد که همه سیستم ها به هم متصل هستند و هیچ مرکزیتی وجود ندارد یعنی Client ها در این شبکه می توانند نقش Server را هم بازی کنند.
در این شبکه همه ی سیستم ها باهم برابر هستند ، اشاره دارد به این که سیستم ها می توانند منابع نرم افزاری (پرونده ، پوشه و …) خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و همچنین به منابع اشتراک گذاشته بقیه سیستم ها دسترسی داشته باشند به همین علت به آن نظیر به نظیر می گویند.
در شبکه های مایکروسافتی به این نوع از شبکه اصطلاحا Workgroup هم می گویند. از معایب شبکه نظیر به نظیر امنیت آن است که بسیار پایین تر از نوع معماری شبکه ای است که بخش بعدی آن را معرفی خواهیم کرد.
شبکه مبتنی بر سرویس دهنده: شبکه های مبتنی بر Client/Server به شبکه ای اطلاق می گردد که در آن مرکزیت وجود دارد در واقع یک یا چند کامپیوتر نقش سرویس دهنده را بازی می کنند و سرویس های خاصی را در شبکه ارائه می دهند و بقیه کامپیوترها نقش سرویس گیرنده را اجرا می کنند. شرکتی را در نظر بگیرید که اطلاعات کاربرانش بر روی یک سرور متمرکز شده است و کارکنان از طریق کامپیوترها خود از راه دور به آن متصل می شوند ، این فرایند معماری Client/Server را به تصویر می کشد. این معماری نسبت به معماری Peer-to-Peer از امنیت بیشتری برخوردار است.
در این بخش قرار هست مبحثی تحت عنوان همبندی شبکه (Topologies) را برسی کنیم.
نحوه چیدمان اجزای شبکه یا نحوه اتصال اجزای شبکه مطابق با یک نقشه را همبندی شبکه می گویند ، برخی از انواع همبندی شبکه که می توان به آن اشاره کرد خطی (bus) ، حلقوی (Ring) ، مش (Mesh) ، ستاره ای (Star) و ترکیبی (Hybrid) است.
ما صرفا همبندی ستاره ای را معرفی خواهیم کرد .
در همبندی ستاره ای تمام رایانه ها با کابل یا به صورت بیسیم به یک قطعه مرکزی متصل می شوند که به آن سوئیچ (Switch) می گویند.
تصویر بالا نمایانگر یک شبکه محلی است.
در مقابل شبکه کوچک و محدود LAN ، ما شبکه های بزرگ تری به نام WAN را نیز داریم که در ادامه به آن خواهیم پرداختیم. خب قبل تر اشاره کردیم شبکه را به ابعاد خاصی تقسیم بندی می کنیم مثل شبکه LAN که کوچک و محدود به یک دفتر کاری یا یک ساختمان اداری یا چندین ساختمان کنار هم است اما یکسری پارامترهایی دیگری هم دخیل هستند مثل تجهیزاتی که در شبکه محلی ما استفاده شده و سرعت انتقال اطلاعاتی که ارائه می دهد.
مثلا بدون در نظر گرفتن محدودیت جغرافیایی ما تا زمانی یک شبکه LAN خواهیم داشت که از تجهیزاتی که در شبکه محلی استفاده می شود در این شبکه استفاده کنیم یا پارامتر دیگر سرعت انتقال شبکه است. در واقع تا زمانی ما یک شبکه LAN خواهیم داشت که سرعت انتقال آن چیزی بیش از 1Gb باشد.
چندان تعریف دقیقی نمی توان ارائه کرد اما همین قدر با پارامتر های دیگر هم آشنا باشید کفایت می کند. در ادامه با تجهیزات شبکه به صورت تخصصی آشنا خواهید شد. تا قبل از برسی شبکه های WAN بهتر است از مزیت شبکه LAN نسب به شبکه WAN آشنا شوید ، سرعت انتقال اطلاعات در شبکه محلی بسیار بیشتر است دلیل آن هم مشخص است ابعاد کوچک تریی که دارد و مزیت شبکه WAN نسبت به یک شبکه محلی یا LAN وسعت زیاد آن است و محدودیتی در اتصال دستگاه ها در شبکه خود را ندارد.
تفاوت های زیادی در دستگاه ها و رسانه هایی که شبکه مارا می سازند وجود دارد ولی ما رایج ترین آن هارا که در ساخت یک شبکه استفاده می شود را معرفی خواهیم کرد.
سرویس گیرنده (Client) :در بخش اول منابع در شبکه را به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم بندی کردیم ، حال باید بدانید سرویس گیرنده در یک شبکه به رایانه ای اطلاق می شود که درخواست استفاده از منابع را در شبکه دارد.
مثالی برای درک آن خواهم زد ، یه فروشگاه مواد غذایی را در نظر بگیرید فردی که برای خرید اغلامی وارد آن فروشگاه می شود کسی است که درخواستی برای ارائه خدمات دارد کسی که سرویسی می گیرد ، به آن سرویس گیرنده یا Client می گویند.
سرویس دهنده (Server): در مقابل سرویس گیرنده ما سرویس دهنده یا Serverرا داریم که به رایانه ای در شبکه اطلاق می شود که سرویسی ارائه می دهد ، برای تکمیل مثال قبل به فروشگاه مواد غذایی فکر کنید. من به عنوان یک Client یا مشتری وارد فروشگاه می شوم ، فروشنده را می بینم که آماده دادن خدمات به من است در واقع من از او طلب ارائه سرویس می کنم و اغلام غذایی خودم را دریافت می کنم . در این مثال من کسی هستم که از سرویسی استفاده می کند و در مقابل فروشنده کسی است سرویسی را به من ارائه می دهد همانند سرویس دهنده یا Server در شبکه است.
با توجه به کارکرد سرور ها ، بخشی از انواع ان را میتوانیم در دسته بندی زیر ببینیم .
File Server , Mail Server , Print Server , Web Server , Fax Server , Proxy Server , Application Server
محیط انتقال (Communication Media) :تا الان با موارد بالا به خوبی آشنا شدید حال باید برسی کنیم که ارتباطات در شبکه به چه صورت است؟ ارتباطات در شبکه به واسطه Media یا رسانه انجام می شود این ارتباط یا رسانه اساسا می تواند به صورت سیمی (Wired) یا بی سیم (Wireless) باشد.
سیستم عامل در شبکه (operating systems): سیستم عامل اجازه استفاده از شبکه را به شما می دهد تا از خدمات شبکه بهره ببرید و سرویس های یک شبکه بر روی سیستم عامل ها به شبکه ها ارائه میشود.
پروتوکل (Protocol) :به مجموعه قوانین و قرار داد هایی اشاره دارد که تعیین می کند کامپیوتر ها در یک شبکه چطور باهم ارتباط برقرار کنند.
این اجزا رایج ترین اجزای تشکیل شبکه است و در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.
با شبکه محلی آشنا شدید باید بدانید در شبکه گسترده ما با یک شبکه ای عظیم تر با ابعاد جغرافیایی بزرگ تر رو به رو هستیم این ابعاد می تواند به اندازه یک استان باشد یا حتی یک کشور را پوشش دهد . این شبکه عظیم معمولا از زیرخواست های مخابراطی استفاده می کند .
مثال یک شبکه گسترده عبارت است از :
برای درک بهتر آن اینطور تصور کنید که یک شبکه WAN از اتصال چندین شبکه LAN به وجود می آید.
در تصویر بالا ما دو شبکه محلی از هم جدا شده داریم که اصطلاحا به آن separate LANs می گویند.
ما دو شبکه به نام های Sales و Marketing داریم که از هم جدا هستند. حال اگر یک کامپیوتر در شبکه Sales بخواهد با پرینتر شبکه Marketing ارتباط برقرار کند باید چه فرایندی انجام شود.
خب مطمئن هستم که جواب تان این است که باید به هم متصل شوند ، بله درست است. به تصویر زیر دقت کنید.
دو شبکه محلی ما از یک دستگاهی به نام Router یا مسیریاب بهم متصل شدند ، نمی خواهم به آن بپردازم اما بهتر است با آن آشنا باشید که این دستگاه در یک شبکه WAN استفاده می شود. اصل ماجرا اتصال دو شبکه محلی و ساختن یک شبکه گسترده است که با تصویر به خوبی متوجه آن شده ایم. اینظور تمام کنم که از اتصال چندین شبکه محلی یک شبکه گسترده به وجود می آید.